Vanaf oktober 2022 werk ik als creatief schrijfdocent voor de Lindenberg in Nijmegen. Met veel plezier probeer ik de kinderen enthousiast te maken voor mooie verhalen, teksten en gedichten. Met speelse en afwissende schrijfopdrachten wordt hun creatieve denken gestimuleerd en daag ik hen uit om met taal te experimenteren.
In het basisonderwijs kunnen verhalen ook zorgen voor meer verbinding. Verbinding met anderen en met jezelf. Het verruimt je blik, bewustzijn, empathie en nog zoveel meer. Daarnaast worden kinderen uitgedaagd om iets van zichzelf te delen en te laten zien.
Onderstaand gedicht gebruik ik vaak om de magie van fantasie weer te geven:
In je hoofd
kun je alles.
Fietsen naar de maan.
Bovenop de wolken staan.
Strelen met je handen los,
lopen door een donker bos.
Vechten als een tijger,
dansen met een elf.
Afscheid nemen
zonder tranen,
alles gaat vanzelf.
Theo Olthuis
Mijn opbouw van de les bestaat altijd uit de volgende fases: opwarmen, verzamelen, schrijven (eventueel herschrijven) en bespreken. Mijn ervaring is dat de meeste kinderen het heel leuk vinden om hun teksten aan het einde van de les voor te dragen aan de groep.
Ook vragen ze vaak: ‘Is het goed zo juf?’ Ik vind het mooi als verlegen kinderen hun tekst voordragen en iets van zichzelf durven laten zien. Er was een jongen in groep 6 die bang was om uitgelachen te worden en had daar een heel mooi gedicht overgeschreven. Het was geweldig om te zien dat hij het met de klas durfde te delen en dat er respectvol naar hem werd geluisterd en geapplaudisseerd. Het geeft veel voldoening om te zien dat kinderen woorden vinden voor iets wat hen echt raakt, fascineert of enthousiast maakt en dat ze iets maken waar ze trots op zijn.
In groep 7 en 8 gaf ik een les over tijdreizen. Ik gaf voorbeelden van boeken zoals Kruistocht in Spijkerbroek, De Duik en Films die nergens draaien. Daarna liet ik kinderen met behulp van vragen voldoende informatie verzamelen voor hun eigen verhaal. (Zoals: Wil je naar het verleden of naar de toekomst reizen?) Het raakte me toen een meisje me vertelde dat ze terug in de tijd wilde reizen zodat ze nog een keer met haar overleden oma kon praten. Ze wilde terug naar een mooie herinnering van hen samen.
De les over superhelden was ook heel leuk. Sommige kinderen bleven maar door schrijven. (Soms wel drie kantjes vol.) Er werden leuke superkrachten bedacht zoals teleporteren, telekinese, kunnen veranderen in een voorwerp, jezelf kunnen verdubbelen of heel snel kunnen rennen (in 5 minuten van Amsterdam naar Parijs.) Maar iemand schreef ook: ‘En toen gebruikte hij z’n superkracht schattigheid.’ Sommigen haalden inspiratie uit films of hun eigen leven. Kortom er werden spannende achtervolgingen en reddingen geschreven.
Zo kom ik ook vaak mooie zinnen tegen. Tijdens een creatieve schrijfopdracht in groep 5 schreef een kind in een brief aan de herfst. ‘Herfst ik vind u een geschikt woord.’ Iemand anders schreef: ‘Hoi herfst, ik hou van je kleuren en speel vaak met je blaadjes.’
Soms bedenken kinderen ook mooie vergelijkingen. Een meisje uit groep 8 schreef bijvoorbeeld over de grijze haren van haar moeder: ‘Je haar is als een sneeuwuil.’ Een jongen uit groep 8 schreef over zijn vriend: ‘Hij loopt alsof hij bekend is.’
Af en toe is er ook miscommunicatie. Tijdens een les over het thema zee vroeg ik aan de kinderen van groep 4. ‘Weten jullie van eb is?’
‘Ja juf, dat is zo’n programma op je telefoon,’ antwoordde een hen. Een mooie beginzin die een van de kinderen had opgeschreven ging als volgt: ‘Er was eens een krullerig kind.’ En zo kan ik nog wel even doorgaan….
Kortom werken met kinderen en taal is elke keer weer een groot feest.
Afbeelding van Progressor via Pixabay.